LIFE delta

DEMERDELTA – een LIFE project
De DEMERDELTA is een samenvloeiingsgebied waar sinds eeuwen verschillende beken uit Limburg en Vlaams-Brabant samenkomen. Tussen Diest, Halen, Lummen en Herk-de-Stad vormen ze een eeuwenoud en weids overstromingslandschap. De mens drukte in de loop der tijd sterk zijn stempel op dit landschap. Naast het hooien van graslanden, probeerde hij ook het watersysteem naar zijn hand te zetten.
 
Dit eeuwenlang landgebruik leverde een unieke planten- en dierenrijkdom op die op Europese schaal zeer hoog ingeschat en beschermd wordt. Zo kan je in dit uitgestrekte en open gebied nog weidevogels zoals de grutto bewonderen en langs mooie bloemrijke hooilanden wandelen. Maar de menselijke invloed overschreed soms ook de natuurlijke veerkracht. Waardevolle graslanden werden bebost of te intensief beheerd. Rechtgetrokken beken zorgen stroomafwaarts voor wateroverlast en op andere plaatsen voor verdroging. Dit is niet enkel nadelig voor de mens, maar ook voor de natuur. Hoog tijd dus voor actie.
 
LIFE Delta is een project gefinancierd met Europees geld dat de leefgebieden van bedreigde soorten wil verbeteren. Dit landschap, dat door mensen gemaakt werd, zal opnieuw door mensenhanden worden aangepakt. Niet alleen de leefgebieden van verschillende dier- en plantensoorten zullen hierdoor verbeteren, ook de belevingswaarde en de waterveiligheid voor de mens zal verhogen.
 
Verschillende van deze ingrepen zullen een grote en zichtbare impact hebben op het landschap. Het valleisysteem en het open karakter ervan worden hersteld door oude zanddepots af te graven en populierenbossen, die in de vorige eeuw werden aangeplant, te rooien. Graslanden, hooilanden en rietmoerassen worden uitgebreid. Waterlopen worden hersteld en krijgen een betere structuur.

Hierbij dienen de bijzondere dier- en plantensoorten van het LIFE-project als 'gidssoorten': hun voorkomen is de graadmeter voor het succes van de uitgevoerde acties. Zo geven grote modderkruipers trage waters aan, porseleinhoenen verraden waterinfiltratiegebieden, roerdompen en woudapen geven gezonde vispaaiplaatsen aan, kwartelkoningen markeren soortenrijke oude valleigraslanden en bruine kiekendieven hebben moerassen nodig als broedgebied.

LIFE Delta in Schulensbroek

Het Schulensbroek bestaat uit uitgestrekte vochtige graslanden. Deze bloemrijke graslanden worden doorsneden met grachten, rietkragen, knotwilgen en meidoornhagen. Tussen de graslanden zijn er grote verschillen in de planten die je er vindt, omwille van de grote variatie in vochtigheid en bodemsoort. Door de combinatie van grote open vlaktes en ruigere plekken is deze plek een waar paradijs voor meer dan 300 verschillende vogelsoorten.

In de jaren 70 werd het Schulensmeer uitgegraven om zand te winnen voor de aanleg van de E314. Daarna werd het gebied door de aanleg van dijken en stuwen ingericht voor gecontroleerde waterberging. Met ecologie werd er toen weinig rekening gehouden. Het LIFE Delta project wil daarom inzetten op een meer natuurlijke inrichting, gecombineerd met het waterbergende vermogen van de vallei.

De zanddepots en het grote eiland worden afgegraven tot net onder het waterpeil. De grond wordt ter plaatse gebruikt om de oeverzones van het meer minder diep te maken. Hierdoor krijg je een combinatie van zachtglooiende oevers en een grote ondiepe zone in en rond het meer. In deze ondiepe zone zal zich een rietmoeras ontwikkelen, waar vogels zoals roerdomp, woudaap, bruine kiekendief en blauwborst zich thuisvoelen. Het rietmoeras wordt doorsneden door een netwerk van grachten en ondiep open water. Dit zijn ideale paaiplaatsen voor heel wat vissoorten zoals grote modderkruiper en snoek.
 

Nu de eerste uitvoeringen op het terrein van start gegaan zijn, leven er een aantal vragen en bezorgdheden rond de werken die in het kader van Life Delta in het Schulensbroek en aan het Schulensmeer uitgevoerd worden. Op de vragen die ons bereiken willen we graag een antwoord bieden: 
> www.natuurpunt.wixsite.com/demerdelta/post/werken-life-delta-vraag-en-antwoord